Nghiên cứu khoa học: Không khó để vượt qua rào cản đầu tiên

Nói đến nghiên cứu khoa học (NCKH), nhiều sinh viên sẽ nghĩ ngay đây là con đường đầy chông gai với rất nhiều khó khăn như :  chọn đề tài gì? lấy số liệu thế nào? phân tích và xử lý số liệu ra sao và…. vô vàn khó khăn trong trí tưởng tượng của các bạn nữa.

Nhưng thật sự có phải như vậy không? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu và vượt qua khó khăn (nếu có) nhé! Trong nghiên cứu khoa học, khó khăn đầu tiên và cũng là khó khăn lớn nhất chính là giai đoạn tìm đề tài nghiên cứu.

Vì vậy, nếu nhóm nghiên cứu của bạn chưa tìm được đề tài không phải là vấn đề quá lớn bởi khó khăn trong việc này chỉ phụ thuộc vào 2 yếu tố duy nhất. Đó chính là bạn đã muốn làm và đã đọc nhiều tài liệu hay chưa mà thôi! Có rất nhiều sinh viên chưa đọc các tài liệu nghiên cứu nhưng đã mong muốn tìm được đề tài nghiên cứu. Điều đó dường như là không thể đạt được, đặc biệt với những sinh viên mới bắt tay thực hiện NCKH. Do vậy, những điểm mà các nhóm nghiên cứu sinh viên cần lưu ý là :

1. Xác định lĩnh vực mình quan tâm

Bạn quan tâm về Kinh tế vĩ mô, vi mô hay Quản trị nguồn nhân lực hay Marketing..…? Nghiên cứu khoa học là hành trình bạn đi trả lời những câu hỏi và tìm ra những kết quả mới, và việc đầu tiên bạn phải xác định đâu là lĩnh vực mình quan tâm để theo đuổi. Chúng ta làm gì cũng sẽ dễ dàng hơn nếu được làm những thứ mình thích, và khi NCKH, bạn không bị gò bó vấn đề mình nghiên cứu.

Vì vậy, nếu bạn học Kinh doanh Xuất bản phẩm nhưng bạn thích lĩnh vực Marketing thì việc lựa chọn đề tài nghiên cứu Marketing là điều hoàn toàn có thể thực hiện được. Bạn đã thấy NCKH khác với việc học tập ở trên lớp? Mỗi thành viên trong nhóm nghiên cứu cần nhớ rằng khi NCKH là khi bạn đang rất chủ động, vì vậy nếu nhóm bạn vẫn còn đang chần chừ và để thời gian qua đi có nghĩa là nhóm bạn vẫn chưa muốn thực hiện. Hãy xác định đâu là lĩnh vực mình quan tâm và chuyển qua bước thứ 2 nhé!

2. Giới hạn lĩnh vực mình quan tâm nhỏ hơn nữa (Thu hẹp đề tài rộng)

Trong một lĩnh vực có hàng ngàn vấn đề, tuy nhiên sẽ có những mảng vấn đề nhỏ trong một lĩnh vực lớn. Từ lĩnh vực rộng mình quan tâm, bạn hãy tìm hiểu xem đâu là những mảng vấn đề nhỏ hơn trong lĩnh vực/chủ đề rộng đó. Sau khi làm được việc này, hãy tiếp tục tìm hiểu sâu hơn nữa vào từng mảng vấn đề nhỏ hơn đó để hiểu hơn về chúng. Khi làm được tới đây, việc lựa chọn đề tài nghiên cứu để theo đuổi chắc chắn đã dễ dàng hơn rất nhiều vì bạn đã thực hiện được việc “thu hẹp đề tài rộng” rồi đấy! Hãy cùng xem một ví dụ dưới đây để hình dung ra bước 2 dễ dàng hơn nhé:

Ví dụ bạn muốn nghiên cứu về lĩnh vực Quản trị kinh doanh xuất bản phẩm, tuy nhiên lĩnh vực này có rất nhiều mảng vấn đề như Marketing, nhân sự, quản trị vận hành doanh nghiệp, … Điều bạn cần làm lúc này là tìm hiểu sâu hơn về từng mảng vấn đề trong lĩnh vực này. Giả sử trong số các mảng vấn đề trên bạn thích Marketing nhất, hãy đi tìm hiểu sâu hơn về nó trước nhé! Trong Marketing có rất nhiều “vấn đề con” như Chiến lược sản phẩm, giá, xúc tiến… bạn hãy tiếp tục tìm hiểu sâu hơn từng vấn đề nhỏ trong mảng vấn đề này, chẳng hạn như bạn tìm hiểu sâu về công cụ Quan hệ công chúng trong nhóm các công cụ xúc tiến hỗn hợp. Điều này cũng được thực hiện với các mảng vấn đề khác nếu cho tới khi bạn tìm được 1 “mảnh đất” mình thích và muốn thực sự khám phá những điều mới trên đó.

Xác định các vấn đề hẹp trong một lĩnh vực rộng để tìm ra đề tài

Khi tìm hiểu sâu hơn về những vấn đề này, bạn sẽ có thêm kiến thức nền về vấn đề, biết đâu là những vấn đề bạn thực sự thích và quá trình tìm kiếm được đề tài lúc này chắc chắn sẽ dễ dàng hơn so với việc để thời gian trôi đi trong tình trạng cả nhóm không chủ động. Tuy nhiên, nhiều khi việc này có thể sẽ mất rất nhiều thời gian để nhóm bạn tìm được một đề tài như mong đợi.

Vậy là thế nào để thực hiện được việc thu hẹp đề tài rộng?

Câu trả lời chính là ĐỌC !!!  Và chắc chắn, đọc là việc không thể thiếu với mỗi người làm nghiên cứu. Tại sao lại là đọc?

Đọc để tìm hiểu về các mảng vấn đề hẹp hơn trong lĩnh vực bạn quan tâm; đọc để biết những người khác đã làm như thế nào; đọc để biết một vấn đề được triển khai ra sao; … Và chắc chắn, đọc để không bao giờ nói là “tìm mãi không ra đề tài”. Với vô số vấn đề đã được nghiên cứu, chắc chắn bạn sẽ tìm được những vấn đề bạn quan tâm và tìm ra những ý tưởng để thực hiện công trình NCKH của mình. Vì vậy, nếu bạn không đọc nhiều các tài liệu về vấn đề mình quan tâm, sẽ rất khó để một ý tưởng khả thi bỗng dưng đến để bạn và các cộng sự nghiên cứu. Hãy cùng các cộng sự trong của mình bắt tay ngay thực hiện việc thu hẹp đề tài rộng để sớm tìm ra đề tài phù hợp bạn nhé!

Mách bạn bí quyết để  vượt qua khó khăn này : Các thầy, cô trong Khoa sẽ luôn bên cạnh hỗ trợ, giúp đỡ các bạn trên con đường làm nghiên cứu !

Để chọn được đề tài nghiên cứu, trước tiên các bạn cần đầu tư suy nghĩ và trao đổi với các giảng viên về lĩnh vực mình đam mê để hiểu hơn các vấn đề trong lĩnh vực đó, những vấn đề còn chưa được nghiên cứu hoặc còn đang có nhiều tranh cãi, từ đó rút ngắn thời gian đến mức thấp nhất có thể để có thể tìm được đề tài nghiên cứu phù hợp. 

ThS Nguyễn Ngọc Thanh

Giảng viên Khoa Xuất bản, Phát hành